Каляндар знамянальных і памятных дат Акцябрскага раёна

Каляндар памятных дат і падзей Акцябрскага раёна на 2025 год

465гадоў з часу (1560) першага пісьмовага ўпамінання аб вёсках Граб’ё, Малын, Мушычы, Ніўнае, Нястанавічы, Шкава Акцябрскага раёна.

325 гадоў з часу(1700 г.) пабудовы уніяцкай царквы ў вёсцы Рудабелка.

250 гадоўз часу(1775г.), калі  вёскі Майсееўка, Пратасы, Слабодка, Гадуні, Ратміравічы аддадзены ва уладанне абознаму літоўскаму М.С.Лапату

200 гадоў з моманту(1825 г.) ўдзелу М.Д.Лапы ў выступленні дзекабрыстаў.    

170 гадоў з дня(1855 г.) напісання В.Дуніным-Марцінкевічам аповесці “Купала”, якая прысвечана Аляксандру Лапе, уладару маёнтка Рудабелка.

165   гадоў з дня адкрыцця(1860 г.) Забалацкай сярэднай школы.

135 гадоў з дня нараджэння Драпезы Ануфрыя Архіпавіча (9.08.1890, в. Гаць Акцябрскага раёна – 16.07.1941), удзельніка барацьбы за ўстанаўленне савецкай улады ў Акцябрскім раёне. Яго імем названа вуліца на радзіме у вёсцы Гаць.

120 гадоў з дня нараджэння Ветрава Івана Дзмітрыевіча(26.09.1905 – 10.02.1986), аднаго з арганізатараў і кіраўнікоў антыфашысцкага падполля і партызанскага руху на Гомельшчыне, у тым ліку і ў Акцябрскім раёне. Ганаровы грамадзянін Мазыра (1974).

120  гадоў (1905 г.) з пачатку выступлення сялян Рудабелкі супраць уладальніка маёнтка Іваненкі.

115 гадоў(1910г.) з часу адкрыцця Шкаўской пачатковай школы.

115 гадоў(1910 г.) з моманту адкрыцця школы ў вёсцы Чырвоная Слабада.

115 гадоў з дня нараджэння Бумажкова Ціхана Піменавіча (17.06.1910 – 23.09.1941), аднаго з арганізатараў і кіраўнікоў партызанскага руху на Палессі. Першаму з партызан прысвоена званне Героя Савецкага Саюза (6.08.1941). У г.п. Акцябрскім яму пастаўлены помнік, яго імем названы вуліцы ў Мінску, Бабруйску, Мазыры, Петрыкаве, Акцябрскім, у в. Парэчча Акцябрскага раёна.Пошта СССР выпусціла марку з выявай Ц. П. Бумажкова (1966). Пятрусь Броўка прысвяціў яму верш “Партизан Бумажков».

Літаратура аб жыцці і дзейнасці:

·                    Беларуская энцыклапедыя : у 18 т. Т. 3 / рэдкал. :  Г.П. Пашкоў [і інш.]. – Мінск : Беларуская энцыклапедыя, 1996. – С. 336.

·                    Беларуская Савецкая энцыклапедыя : у 12 т. Т. 2. – Мн. : Бел. Сав. Энцыкл., 1970. – С. 467.

·                    Беларусь у Вялікай Айчыннай вайне, 1941 – 1945 : энцыклапедыя. – Мінск : БелСЭ. – С. 104.

·                    Их именами названы… : энцикл. справочник. – Минск : БелСЭ, 1987. – С. 97.

·                    Напрэеў, Г. Навечна ў памяці народнай / Г. Напрэеў // Полымя. – 1979. – № 8. – С. 254 – 256.

·                    Регионы Беларуси : энциклопедия : в 7 т. Т. 3 : Гомельская область : в 2 кн. Кн. 1. – Минск : Беларуская Энцыклапедыя, 2012. – С. 66.

·                    Сурков, А. За что их наградили / А. Сурков // Известия. – 1941. - 8 августа.

·                    Шейко, Л. Навечно в памяти народа : к 100-летию со дня рождения Героя Советского Союза Т.П. Бумажкова / Л. Шейко // Чырвоны Кастрычнік. – 2010. – 9 чэрвеня. – С. 1, 2; 12 чэрвеня. – С. 2.

·                    Энцыклапедыя гісторыі Беларусі : у 6 т. Т. 2. / Беларус. Энцыкл.; рэдкал. : Б. І. Сачанка (гал. рэд.) [і інш.]. – Мн. : БелЭн, 1994. – С. 125.

105 гадоў з дня нараджэння Вежнаўца Цімафея Герасімавіча(7.06.1915, в. Сапейкаў Акцябрскага раёна – красавік, 1974), удзельніка Вялікай Айчыннай вайны, савецкага і гаспадарчага кіраўніка. Яго імем названа вуліца ў г.п. Гарадзішча Баранавіцкага раёна.

Літаратура аб жыцці і дзейнасці:

·                    Их именами названы… : энцикл. справочник. – Минск : БелСЭ, 1987. – С. 110.

105  год (1920 г. студзень) з дня ўключэння Рудабельскага партызанскага атрада ў абласны партызанскі батальён імя Бабруйскага рэўкама. 

105 гадоў з дня нараджэння Вараб’ёва Івана Ціханавіча(19.05.1920, в. Чырвоная Слабада Акцябрскага раёна – 2012), Героя Сацыялістычнай Працы (1966). Удзельнік Вялікай Айчыннай вайны. Ганаровы грамадзянін Акцябрскага раёна.

Літаратура аб жыцці і дзейнасці:

·                    Регионы Беларуси : энциклопедия : в 7 т. Т.3 : Гомельская область: в 2 кн. Кн. 1. – Минск : Беларуская Энцыклапедыя, 2012. – С. 101.

·                    Трудовая гвардия Гомельщины. – Минск: Беларусь, 1986. – С. 40-43.

100 гадоў (1920 г.20 жніўня) з дня ўтварэння ў г.п. Акцябрскім камсамольскай ячэйкі, у якую ўваходзіла 7 чалавек.

100гадоў з дня нараджэння Шаршнёвай Рымы Іванаўны (28.06. (па іншых крыніцах 28.07.) 1925, г. Добруш – 6.12.1942), удзельніцы партызанскага і падпольнага руху на Міншчыне ў гады Вялікай Айчыннай вайны. У адным з баёў каля в. Ламавічы Акцябрскага раёна смяротна паранена, па іншых звестках закрыла сваім целам амбразуру варожага дзоту. Узнагароджана ордэнам Чырвонага Сцяга (пасмяротна). У яе гонар названы вуліцы ў Добрушы, в. Жывунь Любанскага раёна, у в. Ламавічы Акцябрскага раёна Р. Шаршнёвай устаноўлены помнік.

100 гадоў з дня нараджэння Бухтуева Міхаіла Арцёмавіча  (23.11.1925 – 25.06.1944), Героя Савецкага Саюза (1944). Вызначыўся ў баі за станцыю Чорныя Брады Акцябрскага раёна, дзе сваім падпаленым танкам тараніў варожы браняпоезд. У вёсцы Чорныя Брады экіпажу танка ўстаноўлена мемарыяльная дошка і памятны знак на месцы подзвігу.

100  гадоў (1925 год) з дня, калі была спалена царква ў мястэчку Прошча, пабудаваная ў 1904 годзе, зараз вёска Заазер’е .

100 гадоў (1925 г.) з дня адкрыцця пачатковай школы ў вёсцы Ламавічы.    

100 гадоў (1925 г.) з дня ўтварэння Камуны, якую узначаліў Марголін Барыс Маісеевіч, в. Рассвет.

100 гадоў з дня нараджэння Зыблева Васіля Анісімавіча (25.07.1925 – 08.10. 2009), удзельніка Вялікай Айчыннай вайны, Ганаровага грамадзяніна г.п. Акцябрскі (23.06.1999).

95 гадоў (1930 г.) з дня ўтварэння першага калгаса “Чырвоны партызан”  ў в. Гаць.

95 гадоў з дня нараджэння Іванова Валодзі (Уладзіміра Андрэевіча; 10.06.1930, г.п. Акцябрскі – 22.01.1943), піянера-героя, удзельніка партызанскага руху на тэрыторыі Магілёўскай вобласці ў гады Вялікай Айчыннай вайны. Яго імем названа вуліца на радзіме, у Акцябрскім.

Літаратура аб жыцці і дзейнасці:

·                    Их именами названы… : энцикл. справочник. – Минск : БелСЭ, 1987. – С. 240.

95 гадоў (1930 г.) з дня ўтварэння першага калгаса “Ударнік”  у вёсцы Заазер’е.

95 гадоў (1930 г.) з дня арганізацыі калгаса “Зара” у вёсцы Майсееўка.

95 гадоў (1930 г.) з дня ўтварэння калгаса “Бальшавік” у вёсцы Пратасы.

90 гадоў з дня нараджэння Магазіншчыкава Анатоля Пятровіча (20.01.1935 – 09.2006 г.), старшыні калгаса “Усход”, Ганаровага грамадзяніна Акцябрскага раёна”. Узнагароджаны ордэнам Працоўнага Чырвонага Сцяга, медалём “За доблестный труд”.

80 гадоў з моманту аднаўлення (1945) дзейнасці машына-трактарнай станцыі “20 год Кастрычніка”, дырэктар Ул. Ц. Шантар.

75 гадоў з моманту аб’яднання (1950 г.) трох калгасаў у адзін імя Леніна, у які ўвайшлі вёскі: Рассвет, Пратасы, Вуглы.

75 гадоў з часу заснавання (1950) сельскагаспадарчага прадпрыемства “Некрашынскі” ў Акцябрскім раёне як калгаса імя Будзённага. З 2001 года – ААТ. Адміністрацыйны цэнтр - ў аграгарадку Валосавічы, на тэрыторыі гаспадаркі 5 населеных пунктаў. Спецыялізацыя: вытворчасць малака і мяса, зерневых, зернебабовых, кармавых, тэхнічных культур.

75 гадоў з дня стварэння (1950 г.) на тэрыторыі калгаса “Саракалле Арайс” (“Красный пахарь”) механізаванай механічнай станцыі, дырэктар Вінаходаў Генадзь Яўтуховіч у вёсцы Залессе.

75 гадоў з дня аб’яднання калгасаў (1950 г.) – “Палескі гігант” з калгасамі імя Молатава, “Пуць камунізма”, “Шлях Леніна”, “Новае жыццё” у калгас імя Горкага з цэнтрам у вёсцы Дзербін.

75 гадоў з дня заснавання(1950 год 15 ліпеня) дзіцячага садка №1.

70 гадоў з дня выхаду ў свет (28 лютага, 1955г.) першай кнігі вершаў “Мой таварыш” беларускага пісьменніка, уражэнца вёскі Забалацце Смагаровіча М.С.

70 гадоў з дня нараджэння Стрыжака Віктара Іванавіча (19.01.1955, в. Заспа Рэчыцкага раёна – 11.04. 1995), беларускага пісьменніка, які з 1981 па 1985г. працаваў малодшым карэспандэнтам сельскагаспадарчага аддзела Акцябрскай раённай газеты “Чырвоны Кастрычнік”. На старонках газеты друкаваліся не толькі артыкулы сельскагаспадарчай тэматыкі, але і яго вершы. Аўтар зборнікаў “Даннік”, “Рэха журбы” (1994), “Незабыўныя галасы. Я хацеў вам сказаць...” (2008).

70 гадоў з дня нараджэння Касцюкевіча Васіля Васільевіча (10.04.1955, в. Чырвоная Слабада Акцябрскага раёна), ганаровага грамадзяніна Светлагорскага раёна (2018), генеральнага дырэктара ААТ “СветлагорскХімвалакно” (2004 – 2018).

65 гадоў з часу(1960 г.) пабудовыпачатковай школы ў в. Дзербін.

65 гадоў з дня(1960г.) пабудовы сельскага клуба і пачатка працы прыклубнай бібліятэкі ў в. Майсееўка .

60 гадоў з часу (1965г.9 верасня) адкрыцця ветстанцыі ў г.п. Акцябрскі.

60 гадоў з часу стварэння (1965) Азарыцкага мемарыяльнага комплексу ў Калінкавіцкім раёне на месцы нямецка-фашысцкага лагера смерці. Скульптар У. Чумак. У 1991 г. комплекс рэканструяваны. Унесены ў Дзяржаўны спіс гісторыка-культурных каштоўнасцей

55 гадоў з днязаснавання (1970г. 8 снежня) ПМК-37 у г.п.Акцябрскі.

65 гадоў з часу аб’яднання (1960г.) калгаса “Зара” і калгаса “Усход” у калгас “Усход”, старшыня Магазіншчыкаў А. П.з цэнтрам у вёсцы Майсееўка.

50 гадоў з дня стварэння (1975г.) на базе майстэрні дрэваапрацоўчага камбіната, дырэктар Дзядзюля Яўген Сцяпанавіч у вёсцы Залессе.

50 гадоў з дня(1975г.) пабудовы двухпавярховага будынка школы у вёсцы Новая Дуброва.

45 гадоў (1980 г.)з пачатку працы УПК.

35 гадоў з часу заснавання (лістапад, 1990) Карціннай галерэі імя Л.Н.Дробава ў г.п. Акцябрскі. З 2012 г. – філіял Цэнтра гісторыі і культуры Акцябрскага раёна. Налічвае 440 музейных экспанатаў, у тым ліку у калекцыі – 120 карцін Л.Н. Дробава, ураджэнца Акцябрскага раёна, імя якога прысвоена галерэі ў 2002 годзе.

30 гадоў з часу (1995г.) заснавання ансамбля народных інструментаў Акцябрскай дзіцячай музычнай школы, узначаліў яго Віталь Антонавіч Астроўскі.

30 гадоў з часу заснавання (1995) Акцябрскага ўзорнага фальклорнага ансамбля “Рудабельскія зорачкі” Цэнтра вольнага часу. У 2000 г. прысвоена званне “ўзорны аматарскі калектыў”. Асноўныя напрамкі дзейнасці – краязнаўчая работа, сустрэчы з мясцовымі носьбітамі народных традыцый. У рэпертуары абрадавыя і пазаабрадавыя песні, найгрышы, гульні. Калектыў – удзельнік фестываляў: “Сожскі карагод (1990, г. Гомель), “Дежкин хоровод” (2010, г. Курск, Росссия), “Беларуская полька” (2000, г. Чачэрск) і інш.

30 гадоў з дня арганізавання (1995г.) Цэнтра гісторыі і культуры. Адкрыццё Акцябрскага цэнтра гісторыі і культуры адбылося 6 мая 1995 г. як Музея народнай славы ў гонар Пяцідзесяцігоддзя Перамогі ў Вялікай Айчыннай вайне, а ў лістападзе 1995 г. ён быў рэарганізаваны ў Цэнтр гісторыі і культуры Акцябрскага раёна. Асноўным напрамкам дзейнасці з'яўляецца збор, вывучэнне, папулярызацыя і захаванне гісторыка-культурнай спадчыны раёна.

15 гадоў з моманту прысваення (2010 г.) прадукцыі “Завода сухога абястлушчанага малака” брэнду “Рудабелачка” .

15 гадоў  з часу ўвядзення (2010г)  ў дзеянне міні-ТЭЦ  у г.п. Акцябрскі.